۸٫طرز جا زدن کلاف ها در شیارها

۸٫طرز جا زدن کلاف ها در شیارها

پس از آماده کردن کلاف ها و هم چنین عایق کردن شیارها، باید اقدام به جا زدن کلاف ها در داخل شیار نمود. این عمل باید به ترتیب خاص و با تمرین کافی انجام گیرد تا سیمها زخمی نشده و کلاف در داخل شیار جای گیرد. برای این کار ابتدا استاتور را بر روی یک پایه مناسب قرارداده و سپس یکی از کلاف هارا طوری در دست میگیریم که مثلا دو سر کلاف بطرف راست باشد. پس از آن نوار یا سیم نگهدارنده یک بازوی کلاف را به سمت چپ یا راست حرکت داده تا تمام سیم ها یک بازوی کلاف، آزادانه در بین انگشتان قرار گیرد. سپس کلاف را با دقت بداخل استاتور برده و به آرامی شروع به قرار دادن کلاف در داخل شیار استاتور می نمائیم.

معمولاً چون ضخامت یک کلاف، از دهانه شیار بیشتر بوده و نمیتوان بازوی کلاف را یکباره در داخل شیار قرار داد، لذا باید هادی های بازوی کلاف را در دسته های چند تایی در داخل شیار جای داد. این عمل به سادگی و به وسیله گرفتن هر سمت کلاف ما بین انگشت شست و انگشت نشان دو دست و حرکت انگشتان نشان دو دست بطور متناوب به بالا و پایین امکان پذیر میگردد. در ضمن باید توسط انگشتان شست، فشار خیلی کمی بر روی سیم ها وارد ساخت. برای آشنا شدن با این کار، میتوانید برای تمرین ابتدا انگشتان خود را طوری قرار دهید که نوک انگشتان اشاره (سبابه) بر روی شست قرار گرفته و سه انگشت دیگر به کف دست بچسبد. دو انگشت نشان را به آهستگی به طرف پایین حرکت دهید. این حرکت برای تخت و صاف کردن آن  بازویی از کلاف که باید در داخل شیار جای گیرد می باشد. توجه داشته باشید که این عمل، بهمراه کلاف در داخل استاتور باید انجام گیرد. پس از آن باید چند سیم که تعداد آن بستگی به بزرگی دهانه شیار و قطر سیم دارد، از کلاف جدانموده و آنهارا با دقت در داخل شیار قرار داد و این عمل را آنقدر تکرار کرد تا تمام هادی های بازوی کلاف در داخل شیار استاتور قرار گیرد.

برای قراردادن بازوی دوم کلاف و همچنین بقیه کلاف ها نیز باید به همین صورت عمل نمود. ترتیب قرار دادن بازوها نیز بسته به نوع سیم پیچی و گام کلاف، بعداً توضیح داده میشود. در هنگام جدا کردن و یا قرار دادن سیم ها در داخل شیار استاتور، باید دقت نمود که یک یا چند حلقه از کلاف کشیده نشده و یا به صورت متقاطع قرار نگیرند زیرا علاوه بر از بین بردن زیبایی سیم پیچ، خطر پاره شدن و یا اتصال کوتاه بین سیمها وجود داشته و زمان بیشتری صرف جا زدن بازوها در داخل شیار خواهد شد. پس از قرار دادن اولین کلاف در استاتور، باید بررسی نمود که اندازه کلاف مناسب باشد. در غیر این صورت، باید اندازه قالب سیم پیچی را متناسب با اندازه جدید، تغییر داد.

پس از جا زدن هر کلاف، برای اینکه برای کلاف های بعدی جا باشد و علاوه برآن در هنگام جا زدن و چرخیدن رتور نیز به سیم ها صدمه ای وارد نشود، باید در دو محلی که کلاف از شیار خارج میشود، به کمک انگشت شست و سبابه دست کلاف را به سمت خارج از استاتور فشار داد تا کلاف در دو لبه شیار تا خورده و فضای خالی مناسب برای کلاف های بعدی ایجاد شود. سرعت عمل جا زدن کلاف در داخل شیار و مدت زمانی که بدین منظور صرف میشود، بستگی زیادی به نسبت پهنای دهانه شیار(s) به قطر سیم(d) دارد. هرچه این نسبت کمتر باشد، انجام این کار مشکل تر خواهد بود. حاصل باید از ۵/۱ بزرگتر باشد. اگر این نسبت از ۲ بیشتر باشد، سیمهای متقاتع نیز براحتی در داخل شیار جای خواهد گرفت و سرعت عمل بیشتر خواهد شد.

طول شیار و قطر دهانه استاتور و قطر سیم نیز در سرعت انجام کار تاثیر دارند. هرچه طول شیار کوچکتر و دهانه استاتور بزرگتر باشد، بازوهای کلاف ها، راحت تر در داخل شیارها قرار میگیرند. سیمهای با قطر متوسط را بهتر از سیمهای با قطر خیلی کم و یا با قطر خیلی زیاد، میتوان در داخل شیارها جای داد.

در موارد خاص، میتوان با مالیدن پارافین به سیم ها آنها را راحت تر در داخل شیار قرار داد. مقدار پارافین باید کم باشد تا در هنگام لاک زدن مشکلی ایجاد نکند.

برای این که هادیها در داخل شیار، بهتر جای بگیرند، باید توسط گوه مخصوص شیار که جنس آن معمولاً از فیبر میباشد گاهی در امتداد دهانه شیار بر روی سیمهای داخل شیار کشید تا جا برای سیمهای باقیمانده باز شود.

از وسایل دیگری نیز برای باز کردن جا در داخل شیار، استفاده میشود. با قراردادن قسمت تخت آهنT در داخل شیار و کشیدن آن در امتداد شیار بر روی سیمها و وارد آوردن فشار بر روی آن، میتوان سیم های داخل شیار را فشرده و جا برای بقیه سیمها باز نمود. با وارد کردن میله شیار به داخل شیار در جهت محور آن، میتوان همین عمل فشرده شدن سیمها را انجام داد. مقطع میله شیار به صورت نیم دایره بوده و سر آن گرد می باشد تا عایق سیم ها را از بین نبرد. تعدادی از ابزارهایی که در مراحل مختلف سیم پیچی مورد نیاز میباشد، نشان داده شده است.

(همه این توضیحات در شکل زیر توضیح داده شده است)

elekala.com